Zez może być problemem w rodzonym, bywa, że pojawia się w dzieciństwie, ale zdarzają się sytuacje, że objawy można zobaczyć dopiero w wieku dorosłym, np. przy rutynowym badaniu wzroku. Dotyczy to zeza ukrytego. Jednak w każdym przypadku dokładne badanie kąta zeza, przeprowadzenie operacji, a także dobranie odpowiednich szkieł korekcyjnych może pomóc wrócić do normalnej aktywności i przywrócić estetyczny wygląd i widzenie stereoskopowe, czyli postrzeganie przedmiotów i osób obojgiem oczu. Operacje zeza u dorosłych nie prowadzą do całkowitego wyleczenia, jednak mogą znacząco poprawić jakość życia i przywrócić równoległe widzenie.
Ćwiczenia ortoptyczne u dorosłych – czy mają sens?
W przypadku dzieci często zanim dojdzie do operacji, przeprowadzane są ćwiczenia ortoptyczne, dzięki którym mogą zostać wzmocnione osłabione mięśnie zezującego oka i jest ono np. zmuszone przejąć rolę oka zdrowego, kiedy to jest czasowo przesłonięte. Czy jednak takie ćwiczenia sprawdzają się u dorosłych? Oczywiście, że tak. Stosowane są pooperacyjnie, jako sposób na wspomaganie szybszego powrotu do sprawności. Wymogiem zakwalifikowania dorosłych do ćwiczeń z ortoptykiem jest badanie ostrości wzroku przy pomocy synoptoforu. Specjalista może dzięki temu określić wadę wzroku i ocenić widzenie obuoczne. Dzięki temu urządzeniu może zostać określony także kąt zeza i zakres jego supresji. Jeśli wada wzroku nie jest znacząca leczenie ortoptyczne może być stosowane jako wspomagające. Oczywiście wada wzroku oka zezującego nie może być daleko bardziej posunięta niż w drugim oku. Musi być na podobnym poziomie. Tutaj stosuje się nie tylko zasłanianie oka, ale również gry logiczne czy też karty edukacyjne bądź testy na spostrzegawczość.
Co jeśli wada jest daleko posunięta?
Nawet jeśli wada jest daleko posunięta i poprzez operację nie można doprowadzić do poprawienia widzenia, to bardzo ważny aspekt dla osób dorosłych stanowi estetyka. Często osoby z zezem wstydzą się kontaktu bezpośredniego i tego, że nie mogą patrzeć wprost na rozmówcę. Dzięki odpowiedniemu, równoległemu ustawieniu gałek ocznych podczas operacji, później pacjent może liczyć na to, że jego oko wreszcie nie będzie uciekać. Oczywiście należy sobie jasno uświadomić, że operacja zeza u dorosłych nie daje gwarancji, że oko zezujące znów nie zmieni swojego położenia i nie będzie konieczna kolejna operacja po pewnym czasie. Jednak choć przez krótki okres wszystko w zakresie równoległego widzenia powinno być w porządku, a to za sprawą stosowania w czasie operacji szwów regulowanych, które jeszcze mogą być skracane po zabiegu.
Czy operacja zeza jest długa i skomplikowana?
Wiele osób dorosłych waha się czy zdecydować się na operację zeza. Boi się komplikacji. Faktem jest, że u osób dorosłych po operacji może wystąpić podwójne widzenie. Dzieje się tak dlatego, że mózg jest przyzwyczajony do zniekształconego obrazu oka zezującego. Jednak nie musi tak być i często osoby dorosłe mają wręcz wrażenie, że ich wzrok się poprawił. Oczywiście już zawsze będą musiały nosić okulary korekcyjne, jednak komfort życia zdecydowanie zmienia się na lepsze. Sama operacja jest bardzo krótka, przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym i trwająca około godziny.
Jak wygląda operacja zeza u dorosłych?
Niezależnie od wieku operacja zeza zawsze wygląda tak samo. Polega na skróceniu tych mięśni, które są nadmiernie rozciągnięte bądź przesunięciu ich w inne miejsce. Każde oko poruszane jest przez 6 par mięśni wzrokowych. Zatem odpowiednie postępowanie ma kluczowe znaczenie. Jednak dzięki zastosowaniu najnowszych technik lekarz dobrze wie, które mięśnie wymagają skrócenia, a które przesunięcia, aby uzyskać efekt równoległego widzenia. Pomagają mu w tym również pomiary kąta zeza dokonane we wcześniejszych badaniach. W czasie operacji zeza u dorosłych i u dzieci cały czas monitorowane jest ciśnienie wewnątrzgałkowe.
Niewątpliwie jeśli zaniedbało się kwestię leczenia zeza w dzieciństwie, to na pewno na korekcję estetyczną nie jest jeszcze za późno. W przypadku zeza porażennego albo innego nabytego w wieku dorosłym leczenie operacyjne i ortoptyczne może poprawić jakość widzenia. Warto zatem udać się do ortoptyka na konsultację.
