Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc jest jedną z najpoważniejszych chorób układu oddechowego. To częsta przyczyna inwalidztwa i wysokiej umieralności, klasyfikowana przez Światową Organizację Zdrowia jako choroba cywilizacyjna. POChP może się latami rozwijać nie dając żadnych specyficznych objawów, co opóźnia postawienie diagnozy i tym samym wdrożenie odpowiedniego leczenia. Na czym polega diagnostyka POChP? Jakim badaniom muszą się poddać osoby, u których lekarz podejrzewa tę chorobę?
Kto i kiedy powinien się poddać diagnostyce POChP?
Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc jest kojarzona przede wszystkim z osobami nałogowo palącymi wyroby tytoniowe. Choć rzeczywiście to oni nadal stanowią główną grupę ryzyka (zwłaszcza osoby palące po 40. roku życia), to chorują także osoby, które nigdy nie paliły papierosów.
POChP to choroba układu oddechowego wywołana przez szkodliwe czynniki środowiskowe – w tym gazy i pyły. Długotrwała ekspozycja na dym papierosowy, zanieczyszczone powietrze, opary chemiczne czy nawet kurz, może spowodować nieodwracalne zmiany w płucach i przewlekły stan zapalny, czyli właśnie POChP.
W grupie ryzyka Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc znajdują się zatem przede wszystkim:
- osoby palące tytoń (czynnie, biernie oraz w przeszłości),
- osoby wykonujące zawody, w których występuje narażenie na czynniki drażniące (m.in. górnik, hutnik, malarz pokojowy, budowlaniec, operator maszyn budowlanych, pracownik zakładów chemicznych, sprzątaczka, rolnik),
- osoby narażone na regularny kontakt z zanieczyszczonym powietrzem, a więc mieszkające w regionach, w których występuje poważny problem ze smogiem (m.in. regiony górskie, centra miast).
Każdy, kto znajduje się w tej grupie i obserwuje u siebie objawy mogące wskazywać na Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc (przewlekły kaszel, odkrztuszanie plwociny, duszność oraz obniżona tolerancja wysiłkowa), powinien zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz na podstawie zebranego wywiadu zdecyduje, czy skierować pacjenta na szczegółową diagnostykę POChP.
Diagnostyka POChP bazuje na badaniu spirometrycznym
Podstawowym badaniem diagnostycznym w procesie rozpoznania Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc jest spirometria. Ma ona na celu m.in. określenie wskaźnika FEV1 (wskaźnik ten wyraża objętość powietrza wydmuchanego w pierwszej sekundzie nasilonego wydechu) oraz FVC (ten wskaźnik wyraża natężoną pojemność życiową płuc). Pisząc prościej: badanie daje lekarzowi informację na temat poziomu sprawności wentylacji płuc, czyli jakości przepływu powietrza w układzie oddechowym pacjenta.
Badanie spirometryczne jest bezbolesne i nieinwazyjne, dlatego nie trzeba się go obawiać. Polega ono m.in. na tym, że pacjent przy pomocy specjalnego aparatu (nazywanego spirometrem) stara się możliwie jak najszybciej wdmuchiwać cały zapas zgromadzonego w płucach powietrza. Personel medyczny kontrolujący poprawność badania przez cały czas motywuje pacjenta do dodatkowego wysiłku, aby wyniki spirometrii były jak najbardziej miarodajne.
Czy spirometria wystarczy?
Badanie spirometryczne jest tylko jednym z etapów na drodze do potencjalnego zdiagnozowania u pacjenta Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc. Jeśli spirometria wykaże obturację, to lekarz skieruje pacjenta na dodatkowe badania wykorzystywane w diagnostyce POChP, czyli m.in.:
- badanie czynnościowe układu oddechowego (nazywane pletyzmografią, m.in. pozwalające określić całkowitą pojemność płuc),
- RTG klatki piersiowej (na POChP wskazuje obecność cech rozdęcia miąższu płuc oraz obecność pęcherzyków rozedmowych),
- echo serca (przeprowadzane w celu sprawdzenia wymiarów mięśnia sercowego, których zmiana może wskazywać na POChP),
- EKG (przerost prawej komory serca jest częstym powikłaniem POChP),
- badanie gazometryczne krwi z pulsoksymetrią (chodzi tutaj o sprawdzenie procentowego nasycenia krwi tętniczej tlenem oraz oszacowanie wymiany gazowej i równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie pacjenta),
- ergospirometria (czyli tzw. próba wysiłkowa).
Diagnoza: POChP. Co teraz?
POChP to choroba, której nie można wyleczyć, ponieważ prowadzi do powstania nieodwracalnych zmian w płucach. Istnieją natomiast nowoczesne formy terapii, których celem jest złagodzenie objawów towarzyszących Przewlekłej Obturacyjnej Chorobie Płuc i tym samym umożliwienie poprawy pacjentowi samodzielnego funkcjonowania.
Więcej o diagnostyce POChP i metodach leczenia tej choroby czytaj też na stronie internetowej https://oddychajmy.pl.
